سعيد بگان

بررسي كمي وكيفي توليد پسماندهاي صنعتي در شهرك هاي صنعتي ايران

چكيده:

مديريت پسماندهاي صنعتي يكي از شيوه هاي بسيار مناسب براي ايجاد تعامل و پيوند بين صنعت و محيط­زيست و كاهش اثرات سوء فعاليتهاي صنعتي بر محيط­زيست مي­باشد كه چنين مديريتي با استفاده از روشهاي مختلف از جمله پيشگيري از آلودگي يا كمينه­سازي پسماندها در مبداء توليد، بازيافت و استفاده مجدد قابل اعمال است. هدف اصلي اين مطالعه تعيين نرخ توليد پسماندهاي صنعتي   براي گروهها و زيرگروه هاي صنعتي در شهرك هاي صنعتي ايران مي­باشد. روش مطالعه بر اساس اطلاعات موجود در شهركها، بازديد ميداني، تكميل پرسشنامه و تجزيه تحليل اطلاعات بدست آمده مي­باشد. اطلاعات لازم از 1273 واحد از صنايع مختلف جمع­آوري گرديد. ميزان توليد پسماندهاي صنعتي به ازاي واحد مساحت (هكتار) و واحد توليد محصول برحسب تن در ماه محاسبه شد. مساحت كل واحد هاي مطالعه شده بالغ بر 414 هكتار است. در بين صنايع به ترتيب صنايع فلزي 32%، غذايي 17%، صنايع كاني غيرفلزي 15% ، سلولزي 13%، شيميايي 12%، نساجي 8%، برق و الكترونيك 3% از كل مساحت را به خود اختصاص داده اند. در صنايع برق و الكترونيك ميانگين نرخ توليد پسماند بر حسب مساحت و توليد محصول به ترتيب 98/2 و06/0 تن در ماه است. درزيرگروههاي اين گروه مقدار نرخ پسماند توليدي به ترتيب در زيرگروه دستگاه الكتريكي بيشترين   و در زيرگروه مولد برق داراي كمترين مقدار است. صنايع كاني­هاي غيرفلزي در مجموع   مساحتي در حدود 26/50 هكتار را به خود اختصاص داده­اند. ميانگين نرخ توليد پسماند بر حسب مساحت و توليد محصول به ترتيب78/27 و18./0تن در ماه است.   بيشترين ميزان پسماند در اين گروه به زيرگروه سنگ ساختمان تعلق دارد. ميانگين نرخ توليد پسماند در گروه سلولزي بر حسب مساحت 56/11تن در ماه به ازاي هر هكتار و بر حسب توليد16/0 تن به ازاي هر تن محصول مي باشد.در اين گروه نرخ   توليد پسماند زيرگروه كاغذ داراي بيشترين مقدار است و نرخ توليد پسماند زيرگروه توليد مواد بهداشتي داراي كمترين نرخ   مي باشد. در صنايع شيميايي ميانگين نرخ توليد پسماند بر حسب مساحت و توليد محصول به ترتيب 4/1 و08/0 تن در ماه است.   بيشترين مقدار نرخ توليد پسماند به زير گروه روغن و گريس اختصاص دارد.   در گروه فلزي نرخ توليد پسماند به ازاي مساحت و توليد   7/11 ،09/0 تن مي باشد. بيشترين تعداد واحد در زير گروه ريخته گري بوده و همچنين بيشترين مقدار توليد پسماند به زير گروه قطعات فلزي اختصاص دارد. بيشترين مقدار ميانگين نرخ بر حسب مساحت در زير گروه ريخته گري و كمترين مقدار آن در زير گروه متفرقه وجود داشته است.   در گروه مواد غذايي ميزان نرخ توليد پسماند به ازا مساحت و توليد محصول به ترتيب   27/6، 03/0 تن در ماه مي باشد. در اين گروه بيشترين مقدار پسماند متعلق به ضايعات فساد پذير مي باشد. درگروه نساجي نرخ توليد پسماند به ازا مساحت و توليد محصول به ترتيب   27/26و 07/0 تن در ماه مي باشد. در اين گروه، زيرگروه فرش داراي بيشترين نرخ توليد پسماند   بر حسب مساحت مي باشد اما نرخ توليد   پسماند بر حسب محصول توليدي در زيرگروه بافندگي داراي بيشترين مقدار مي باشد.